Τρίτη 30 Οκτωβρίου 2007

Tate Modern.

Tate Modern is considered a major success story for the Tate's director Sir Nicholas Serota. In its first year, it was the most popular museum in the world, with 5,250,000 visitors.

Τον Μάιο θα είναι τελικά έτοιμη η νέα Tate Gallery of Modern Art. Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα σχέδια που «καταστρώνει» η Ευρώπη για τον εορτασμό της νέας χιλιετίας, γεγονός που αποδεικνύεται όχι μόνο από το εξαιρετικό ενδιαφέρον του Καλλιτεχνικού Βρετανικού Συμβουλίου, το οποίο έχει διαθέσει ένα καθόλου ευκαταφρόνητο ποσό για τη δημιουργία της, αλλά και από τη συνεργασία της γκαλερί με την πολυεθνική εταιρεία Unilever που θα χρηματοδοτήσει την απόκτηση μιας σειράς σύγχρονων έργων φιλοτεχνημένων ειδικά για την Tate. Τα εγκαίνια της έκθεσης αυτής θα πραγματοποιηθούν μαζί με εκείνα του νέου μουσείου την ερχόμενη άνοιξη. Το γεγονός θα πλαισιωθεί από τα αποκαλυπτήρια μιας εγκατάστασης της γαλλικής καταγωγής γλύπτριας Λουίζ Μπουρζουά, η οποία, παρά τα 88 χρόνια της, είναι αυτή τη στιγμή το πιο περιζήτητο όνομα των καλλιτεχνικών διοργανώσεων, συμπεριλαμβανομένης και της Μπιενάλε της Βενετίας. Προς το παρόν, και συγκεκριμένα ως τις 26 Σεπτεμβρίου, η φημισμένη λονδρέζικη γκαλερί παρουσιάζει μια ενδιαφέρουσα έκθεση μοντέρνας τέχνης από την οποία, όπως είναι φυσικό, δεν λείπουν οι προκλήσεις. Ο τίτλος της είναι «Αμπρακατάμπρα», στη θέση της μαγείας όμως και των ταχυδακτυλουργών θα βρείτε τη συνήθεια της καθημερινότητας ιδωμένη και ταυτόχρονα υπονομευμένη από τη φαντασία καλλιτεχνών της σύγχρονης εικαστικής αβάν-γκαρντ. Οσο για την πρόκληση για την οποία κάναμε λόγο, είναι αμφίδρομη αφού εκπορεύεται τόσο από τα ίδια τα εκθέματα όσο και από τη σχέση έργου - θεατή, μια και ο δεύτερος καλείται να συμμετάσχει ενεργά στην εικονική πραγματικότητα.

Tate is the United Kingdom state museum of British and modern art, and is a network of four art galleries in England: Tate Britain (opened 1897), Tate Liverpool (1988), Tate St Ives (1993) and Tate Modern (2000), with a complementary website, Tate Online (1998). It was founded with the official title the National Gallery of British Art and was renamed after Henry Tate funded a building for it at Millbank in London. This was its sole venue until the end of the 20th century. The most significant change was the opening of Tate Modern, which then carried the modern part of the collection, while the original building was renamed Tate Britain to house the British part of the collection. Modern British work is split between the two. One of the Tate's most publicised activities is the Turner Prize.

Πέμπτη 25 Οκτωβρίου 2007

Μορφες ενεργειας.

Ενέργεια από παλίρροιες. Εκμεταλλεύεται τη βαρύτητα του Ήλιου και της Σελήνης, που προκαλεί ανύψωση της στάθμης του νερού. Το νερό αποθηκεύεται καθώς ανεβαίνει και για να ξανακατέβει αναγκάζεται να περάσει μέσα από μια τουρμπίνα, παράγοντας ηλεκτρισμό. Έχει εφαρμοστεί στην Αγγλία, τη Γαλλία, τη Ρωσία και αλλού.
Ενέργεια από κύματα. Εκμεταλλεύεται την κινητική ενέργεια των κυμάτων της θάλασσας.
Ενέργεια από τους ωκεανούς. Εκμεταλλεύεται τη διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα στα στρώματα του ωκεανού, κάνοντας χρήση θερμικών κύκλων. Βρίσκεται στο στάδιο της έρευνας.

Κυριακή 21 Οκτωβρίου 2007

Προ ετών.

Προ ετών, στην Ουγγαρία βρέθηκα προσκαλεσμένος του υπουργείου Πολιτισμού της χώρας αυτής, στο πλαίσιο της μελέτης μου για το μουσικοπαιδαγωγικό σύστημα Κόνταλι και της έρευνάς μου για τη μουσικοθεραπεία. Τότε μού δόθηκε η ευκαιρία να επισκεφθώ ιδρύματα και σχολεία κατώτερης και μέσης εκπαίδευσης. Στην ερώτησή μου: πώς ήταν δυνατόν οι μαθητές να ασχολούνται δυο-τρεις ώρες την ημέρα με τη μουσική, καθώς προβλέπει το σχολικό πρόγραμμα, χωρίς αυτό να γίνεται εις βάρος των άλλων μαθημάτων, η απάντηση που μου δόθηκε από τους υπεύθυνους συμπυκνώνεται στα εξής: «Tο εκπαιδευτικό πρόγραμμα προβλέπει τη σοβαρή ενασχόληση με τη μουσική όλων των μαθητών και όχι μόνον εκείνων που προορίζονται για το επάγγελμα του μουσικού, και τούτο διότι θεωρείται απαραίτητη η καλλιέργεια όλων διά της μουσικής και της μουσικής από όλους. Εξάλλου, οι έρευνες ειδικών παιδαγωγών, ψυχολόγων και μουσικολόγων απέδειξαν πως η ενασχόληση με τη μουσική συντείνει στην εμπέδωση άλλων γνώσεων, ώστε οι δείκτες απόδοσης των μαθητών είναι ανώτεροι από τον μέσο δείκτη μαθητών που δεν ασχολούνται με τη μουσική». Το συμπέρασμα αυτό των Ούγγρων ειδικών για τη θετική συμβολή της μουσικής στη μάθηση, ενισχύεται και από τα πορίσματα σχετικών ερευνών άλλων επιστημόνων, όπως για παράδειγμα των Ρέβερ και Ράουχε, οι οποίοι στη μελέτη τους Μουσική - Ευφυΐα - Φαντασία γράφουν σχετικά: «Οι μαθητές που εκπαιδεύονται εντατικά στη μουσική μαθαίνουν γενικά ευκολότερα».

Η αρχή «μουσική για όλους και από όλους» είναι η δημοκρατικότερη, αφού η τήρησή της καταργεί κάθε είδους διάκριση, και θα 'λεγα, πως δεν αναιρείται από οποιαδήποτε σκοπιά κι αν θεωρηθεί. Σχετικά πρόσφατες έρευνες απέδειξαν πως δεν απαιτείται εξαιρετικό ταλέντο για να επιδοθεί κανείς στη μουσική και πως άτομα όχι ιδιαίτερα προικισμένα μπορούν να φτάσουν σε επίπεδο τέτοιο, που να τους επιτρέπει να τη χαρούν όχι μόνον ως καλοί -με άλλα λόγια- ως προϊδεασμένοι ακροατές, αλλά και ως καλοί εκτελεστές. Η μουσικολόγος και μουσικοθεραπεύτρια Φριντερίκε Γκράζενμαν, στη μελέτη της για τη μουσικοθεραπεία γράφει: «Σήμερα έχει επικρατήσει η ασφαλώς ορθή αντίληψη ότι δεν υπάρχουν άμουσα παιδιά». Οι διαπιστώσεις αυτές αίρουν τις προκαταλήψεις, αναιρούν το προνόμιο της «ιδιοχρησίας» της μουσικής από τους ιδιοφυείς και μόνο, και συνεπώς καταργεί τις διακρίσεις ανάμεσα στα υγιή άτομα. Η μουσική καταργεί επίσης τη διάκριση ανάμεσα σε υγιείς και ασθενείς, διότι διαθέτει τόσα μέσα (από τα πιο στοιχειώδη έως τα πιο πολύπλοκα), τρόπους και συσχετισμούς (από τους πιο απλούς ώς τους πιο σύνθετους), ώστε προσφέρεται σε όλους, ανεξάρτητα από δείκτη νοημοσύνης, δηλαδή, και στα άτομα που η νοημοσύνη υστερεί ή η νοητική ωρίμαση καθυστερεί, και στους ιδιοφυείς (έχουν επισημανθεί, άλλωστε, η ιδιαίτερη κλίση και οι σημαντικές επιδόσεις στη μουσική παιδιών που πάσχουν από το σύνδρομο Ντάουν). Η μουσικοθεραπεία, υπό την ευρύτερή της έννοια, όχι μόνον δεν διακρίνει υγιείς από ασθενείς, αλλά απορρίπτει τη διάκριση αυτή, θεωρώντας, όπως γράφτηκε παραπάνω, πως η αρρώστια είναι ένα μουσικό πρόβλημα που μπορεί να βρει τη λύση του.

Η αρχή «μουσική για όλους και από όλους», καταργεί τις κοινωνικές-ταξικές διακρίσεις, με την έννοια ότι, όχι μόνο δίνει το δικαίωμα σε κάθε πολίτη να θεραπεύει τη μουσική -μία από τις Καλές Τέχνες- και να θεραπεύεται δι' αυτής, αλλά διότι εμπεριέχει συγχρόνως την υποχρέωση της πολιτείας να μεριμνά για την ψυχική, πνευματική και σωματική υγεία των πολιτών τόσο στον τομέα της πρόληψης όσο και της περίθαλψης. Πολλά ψυχικά τραύματα και συμπλέγματα μειονεξίας, γενεσιουργές αιτίες πολλών ψυχοπαθολογικών καταστάσεων, οφείλονται στις ανισότητες που δημιουργούνται από άνισες προϋποθέσεις για τη διεκδίκηση των κοινωνικών αγαθών ή από την ευνοιοκρατική παροχή τους.

Η μουσική δεν γνωρίζει γλωσσικές-φυλετικές διαφορές, και ως μέσο, που δεν στηρίζεται στον λόγο, επιτρέπει την επικοινωνία των αλλόγλωσσων. Γεφυρώνει το χάσμα ανάμεσα σ' αυτούς που στερούνται της ικανότητας ομιλίας ή ανάμεσα σ' εκείνους που έχουν και σε όσους δεν έχουν την ικανότητα αυτή. Είναι φανερό πως στην τελευταία αυτή δυνατότητα βασίζεται η συμβολή της μουσικής στη λογοθεραπεία. Η λογοθεραπεύτρια Χάνα Φακ γράφει στην προαναφερθείσα μελέτη της: «Η μουσικοθεραπεία ανοίγει δρόμους επικοινωνίας· το παιδί διά της μουσικής αποκτά πείρα μιας προγλωσσικής επικοινωνίας». Που σημαίνει, ότι η μουσικοθεραπεία, ενώ δεν προϋποθέτει οπωσδήποτε την κατανόηση της έναρθρης λαλιάς, «συμβάλλει αποφασιστικά και στη γέννηση, ανάπτυξη και εξέλιξή της».

Η μουσική, τέλος, γεφυρώνει το χάσμα ανάμεσα στις γενιές που συνεχώς διευρύνεται. Χαρακτηριστικά φαινόμενα της οικογενειακής ζωής (όσο αυτή υφίσταται ακόμη) των λεγόμενων αναπτυγμένων ή αναπτυσσόμενων χωρών είναι: πρώτον, η πλήρης απομάκρυνση και ασυνεννοησία παιδιών και γονιών, ώστε ένας μεγάλος αριθμός οικογενειών θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως συμβατική, συμβιβαστική ή αναγκαστική συμβίωση· δεύτερο, η αποβολή από την οικογένεια των ατόμων της τρίτης ηλικίας και η «νόμιμη» περιθωριοποίησή τους.

Θα ήταν υπερβολικό να ισχυρισθεί κανείς πως η μουσική μπορεί να λύσει όλα τα προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας· όμως: καμιά λύση δεν μπορεί και δεν θα 'πρεπε να αγνοήσει τον θετικό παράγοντα της μουσικής, το μέσο που αποκαθιστά με τον επαγωγικότερο τρόπο την επικοινωνία, διότι δίνει σε όλους τις ίδιες προϋποθέσεις συμμετοχής, διότι ωφελούνται όλοι εξίσου από τα αποτελέσματα της άσκησής της, διότι όλοι διαπιστώνουν στην πράξη την αναγκαιότητα της συνεργασίας, της συμβολής, του σεβασμού της εργασίας του άλλου, του πνεύματος ομαδικότητας, της εξισορρόπησης δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, της τήρησης των κανόνων. Η μουσική, συνεπώς, δεν γνωρίζει και ηλικία.Η ιδιότητα αυτήν την καθιστά αναγκαίο και πολύτιμο μέσο στην ομαλή και ισορροπημένη οργάνωση της οικογενειακής και κοινωνικής ζωής, αλλά και στην ατομική και ομαδική μουσικοθεραπευτική ομάδα. Με άλλα λόγια: συμβάλλει αποτελεσματικά και στην πρόληψη και στη θεραπεία.

Η μουσική, συνδεδεμένη με τη λύπη και τη χαρά, τη γέννηση και τον θάνατο, τον πόλεμο και την ειρήνη, τη διασκέδαση, την αισθητική βίωση, τη θρησκευτική λατρεία, τη δημιουργία, την εκπαίδευση και τόσες άλλες εκδηλώσεις και καταστάσεις της καθημερινής ζωής απευθύνεται σε όλους. Παράλληλα, ως μέσον, εξασφαλίζει στη θεραπευτική μέθοδο που τη χρησιμοποιεί, δηλαδή στη μουσικοθεραπεία, τη δυνατότητα της εξατομίκευσης· έτσι, εκείνος που καταφεύγει ή υποβάλλεται σε μουσικοθεραπευτική αγωγή δεν είναι ένας οποιοσδήποτε ασθενής, αλλά μια προσωπικότητα που έχει τις δικές της ανάγκες και προτιμήσεις, τη δική του ιδιοσυγκρασία, τον δικό του χαρακτήρα, τις δικές του συνήθειες, τα δικά του προβλήματα.


Technorati Profile

Πέμπτη 18 Οκτωβρίου 2007

The Lancet.

Η υπερκινητικότητα, η οποία συχνά συνδέεται με την αδυναμία συγκέντρωσης, είναι ένα από τα προβλήματα που βιώνουν τα παιδιά και απασχολούν έντονα τους γονείς. Πού οφείλεται άραγε; Ένας από τους λόγους που ευθύνεται για αυτό είναι και η κατανάλωση πρόσθετων και χρωστικών ουσιών στα τρόφιμα, όπως κατέδειξε πρόσφατη επιστημονική έρευνα.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, η οποία δημοσιεύθηκε στη βρετανική ιατρική επιθεώρηση The Lancet, οι χρωστικές και οι πρόσθετες ουσίες στα τρόφιμα – που χρησιμοποιούνται ως συντηρητικά ή για να βελτιώσουν τη γεύση, την εμφάνιση ή για να μεταβάλουν το χρώμα των τροφών - αυξάνουν τα επίπεδα υπερκινητικότητας στα παιδιά.

Ερευνητές του βρετανικού Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον μελέτησαν τις διαφορές στη συμπεριφορά παιδιών, τα οποία κατανάλωναν χυμό φρούτων εμπλουτισμένων με πρόσθετες ουσίες και εκείνων που κατανάλωναν έναν απλό χυμό.

Συγκεκριμένα, για την έρευνα χρησιμοποιήθηκε δείγμα 153 παιδιών, ηλικίας 3 ετών, και 144 παιδιών, ηλικίας 8 και 9 ετών. Στα παιδιά δόθηκαν δύο κοκτέιλ, ένα κανονικό και ένα με πρόσθετες ουσίες που περιείχε το συντηρητικό Ε211 και τις χρωστικές Ε110, Ε122, Ε102, Ε124 , Ε104, Ε129.

«Δείξαμε την ύπαρξη αρνητικών αποτελεσμάτων των πρόσθετων στα τρόφιμα στη συμπεριφορά παιδιών 3 ετών και 8 και 9 ετών. Εκείνα που κατανάλωσαν πρόσθετες ουσίες προσέγγισαν κατά 10% περίπου τον ορισμό του υπερκινητικού παιδιού» δήλωσε ότι ο επικεφαλής της έρευνας Τζιμ Στίβενσον.

Και πρόσθεσε: «Οι διαπιστώσεις μας δείχνουν ότι τα αρνητικά αποτελέσματα δεν αφορούν μόνο παιδιά που πάσχουν από υπερκινητικότητα και αδυναμία συγκέντρωσης, αλλά και το γενικό πληθυσμό. Οι αρνητικές συνέπειες διαπιστώθηκαν σε πλήρες φάσμα βαθμών υπερκινητικότητας».

Η παραπάνω έρευνα επιβεβαίωσε τα αποτελέσματα προηγούμενων μελετών σε παιδιά που υπέφεραν από υπερκινητικότητα και αδυναμία συγκέντρωσης.

Να σημειωθεί ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο αριθμός των παιδιών που πάσχουν από υπερκινητικότητα έχει τριπλασιασθεί τα τελευταία 25 χρόνια, φθάνοντας τα 2,84 εκατομμύρια το 2001-2002, ενώ στη Γαλλία ένα στα 400 παιδιά παίρνει το αμφεταμινούχο σκεύασμα Ritaline για την αντιμετώπιση της υπερκινητικότητας, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία.

Τρίτη 16 Οκτωβρίου 2007

ευρεία επιστήμη.

Η οικολογία αποτελεί μια ευρεία επιστήμη, η οποία μπορεί να διαχωριστεί σε μείζονες και ελάσσονες κλάδους. Οι κύριες υποκατηγορίες της είναι (σε σειρά κλίμακας, από τη μικρότερη στη μεγαλύτερη):

Φυσιολογική οικολογία (ή οικοφυσιολογία), η οποία μελετά την επίδραση του βιοτικού και αβιοτικού περιβάλλοντος στη φυσιολογία του ατόμου και την προσαρμογή του ατόμου στο περιβάλλον.
Οικολογία της συμπεριφοράς, η οποία μελετά την οικολογική και εξελικτική βάση της ζωϊκής συμπεριφοράς και τη συνεισφορά της συμπεριφοράς στην επιβίωση των ζώων στους τόπους όπου ενδημούν.
Οικολογία των πληθυσμών (ή αυτοικολογία), η οποία μελετά τη δυναμική των πληθυσμών στα πλαίσια κάθε είδους καθώς και την αλληλεπίδραση των πληθυσμών με τους περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Οικολογία των κοινοτήτων (ή συνοικολογία) η οποία μελετά την αλληλεπίδραση μεταξύ των ειδών εντός μιας οικολογικής κοινότητας.
Οικολογία των τοπίων, η οποία μελετά την αλληλεπίδραση μεταξύ διακριτών στοιχείων ενός τοπίου.
Οικολογία των οικοσυστημάτων, η οποία μελετά τις ροές ύλης και ενέργειας εντός των οικοσυστημάτων.
Παγκόσμια οικολογία, η οποία μελετά τα οικολογικά ζητήματα σε παγκόσμιο (μακροοικολογικό) επίπεδο.
Ας αναλογιστούμε τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε ένας βιολόγος να προσεγγίσει τη μελέτη της ζωής των μελισσών:

οι σχέσεις συμπεριφοράς μεταξύ των ατόμων ενός είδους είναι οικολογία της συμπεριφοράς. Για παράδειγμα, η μελέτη της βασίλισσας μέλισσας και του τρόπου που σχετίζεται με τους εργάτες και τους κηφήνες.
η οργανωμένη δράση ενός είδους είναι οικολογία των κοινοτήτων. Για πάραδειγμα, η δραστηριότητα των μελισσών διασφαλίζει την γονιμοποίηση της γύρης των ανθισμένων λουλουδιών. Επιπλέον οι κυψέλες παράγουν μέλι το οποίο καταναλώνεται από άλλα είδη όπως η αρκούδα.
η σχέση μεταξύ του περιβάλλοντος και των ειδών είναι οικολογία των οικοσυστημάτων. Για παράδειγμα, οι συνέπειες των περιβαλλοντικών αλλαγών μετατρέπονται από τη δραστηριότητα των μελισσών. Οι μέλισσες μπορεί να εκλείψουν λόγω περιβαλλοντικών αλλαγών (μείωση της μεταφοράς γύρης). Το περιβάλλον επηρεάζεται ταυτόχρονα και αυτό είναι μια συνέπεια αυτής της δραστηριότητας και έτσι εμπλέκεται με την επιβίωση των ειδών.
Η οικολογία μπορεί επίσης να διαχωριστεί ανάλογα με την οικογένεια των υπό εξέταση οργανισμών:

ζωοοικολογία, φυτοοικολογία, εντομοοικολογία...
Επίσης ανάλογα με τις υπό εξέταση κλιματικές ζώνες:

αρκτική οικολογία, τροπική οικολογία, οικολογία της ερήμου, οικολογία της εύκρατης ζώνης (αν και η οικολογία γενικά αναφέρεται συνήθως στην εύκρατη ζώνη, οπότε η υποκατηγορία αυτή μπορεί και να θεωρηθεί περιττή).

Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2007

Οι διοξινες.

Οι διοξίνες είναι μια οικογένεια χημικών ουσιών εξαιρετικά ύποπτη για καρκινογενέσεις, ιδιαίτερα τοξική για τον άνθρωπο και ανθεκτική στην βιολογικά αποσύνθεση (αξίζει να αναφέρουμε ότι η ημιπερίοδος ζωής της, δηλαδή η μείωση στο 50% της αρχικής ποσότητα, διαρκεί 10 έως 30 χρόνια). Η κύρια αιτία έκλυσης διοξινών από τα καιγόμενα σκουπίδια είναι η παρουσία χλωρίου στα απορρίμματα. Μια σημαντική, αν όχι η σημαντικότερη, πηγή χλωρίου είναι τα πλαστικά PVC. Χιλιάδες τόνοι πλαστικών καταλήγουν κάθε χρόνο στις χωματερές όλης της χώρας με την μορφή φιαλών νερού, σωλήνων, καλωδίων, μουσαμάδων κλπ.

Σύμφωνα μάλιστα και με την Greenpeace μόνο τα μπουκάλια εμφιαλωμένου νερού που καταλήγουν κάθε χρόνο στις χωματερές ξεπερνούν τους 4.000 τόνους. Η διοξίνη δεν είναι κάποιο χρήσιμο προϊόν της χημικής βιομηχανίας, αλλά άχρηστο και επικίνδυνο παραπροϊόν των διεργασιών όπου εμπλέκεται το χλώριο. Από τη βιομηχανική παραγωγή του χλωρίου και των χλωριωμένων πλαστικών PVC, ως την καύση των σκουπιδιών ή των αποβλήτων που περιέχουν χλωριωμένες ενώσεις, παράγονται σημαντικές ποσότητες διοξινών που απειλούν το περιβάλλον και την υγεία. Η διοξίνη δεν διαλύεται στο νερό αλλά είναι λιποδιαλυτή, συσσωρεύεται στους λιπώδεις ιστούς των ζωντανών οργανισμών και μέσω της τροφικής αλυσίδας καταφέρνει να πολλαπλασιάζει την ποσότητά της.

Βιοχημικές έρευνες έχουν δείξει πως οι διοξίνες δρουν ως ισχυρές «περιβαλλοντικές ορμόνες». Όπως και οι φυσικές ορμόνες, οι διοξίνες μπορούν να διαπεράσουν τη μεμβράνη των κυττάρων και να αλλάξουν τη δράση των γονιδίων που ρυθμίζουν τη διαδικασία της ανάπτυξης. Ακόμη και απειροελάχιστες συγκεντρώσεις διοξινών μπορούν να επηρεάσουν το ανοσοποιητικό και νευρικό σύστημα των οργανισμών. Σε πειραματόζωα, η έκθεση σε διοξίνες έχει προκαλέσει ένα ευρύ φάσμα τοξικολογικών επιπτώσεων.

Μερικές απ' αυτές εμφανίστηκαν σε εξαιρετικά μικρές δόσεις διοξινών, της τάξης των λίγων τρισεκατομμυριοστών του γραμμαρίου. Στις επιπτώσεις αυτές συγκαταλέγονται η ενδομητρίωση και η ενίσχυση θηλυκών χαρακτηριστικών σε αρσενικά πειραματόζωα. Η ανακύκλωση εξακολουθεί να είναι μια περιθωριακή δράση και η συζήτηση εξακολουθεί να επικεντρώνεται στο «που θα θάψουμε τα σκουπίδια», την ίδια στιγμή που η ευρωπαϊκή νομοθεσία μας επιβάλει να επιτύχουμε συγκεκριμένους ποσοτικούς στόχους ανάκτησης και ανακύκλωσης σε διάφορα υλικά όπως το χαρτί, το γυαλί κλπ. Οι περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες έχουν προχωρήσει μάλιστα στο επόμενο βήμα, τους Χώρους Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ), που δεν είναι τίποτα άλλο παρά το ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης που στηρίζεται στην ανακύκλωση και τη δραστική μείωση των σκουπιδιών που θα καταλήγουν σ ε ταφή.

Η απουσία σχετικών πρωτοβουλιών στην Ελλάδα έχει επαναφέρει στο τραπέζι τη συζήτηση της επικίνδυνης, αναποτελεσματικής και ακριβής καύσης των σκουπιδιών. Στα θετικά, από την άλλη πλευρά, πρέπει να καταχωρήσουμε τη λειτουργία της Επιτροπής Εναλλακτικής Διαχείρισης καθώς και τη διευκόλυνση της δρομολόγησης συγκεκριμένων επενδύσεων (διαχείριση ηλεκτρικών, αδρανών αποβλήτων και ελαστικών)


Αερια και πετρελαιο.

Το πετρέλαιο και τα αέρια μπορούν να συγκεντρωθούν σε κοιτάσματα αν υπάρχουν ορισμένες γεωλογικές συνθήκες.

1) Η παρουσία ενός βράχου που χρησιμεύει ως αποθήκη και έχει πόρους συνδεμένους μεταξύ τους ή ρωγμές και κενά.

2) Η παρουσία πάνω από τη βραχο-αποθήκη ενός σχηματισμού αδιάβροχου (που συχνά λέγεται καπέλο)

3) Η ύπαρξη ενός «κλεισίματος», δηλαδή ενός γεωλογικού σχηματισμού που εμποδίζει τη διαφυγή υγρών και αερίων.

Συνήθως τα αποθέματα βρίσκονται σε αντίκλινα ή σε σημεία όπου π.χ. εξαιτίας μιας καθίζησης υπάρχει ασυνέχεια στα πετρώματα.

Η έρευνα για την ανακάλυψη του πετρελαίου περιλαμβάνει : α) φωτογράφηση του χώρου, όπου φαίνονται καθαρά οι πιθανές τοποθεσίες για γεώτρηση, β) γεωλογική έρευνα, οπότε γίνεται χαρτογράφηση των πετρωμάτων και γ) γεωφυσική έρευνα. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται είναι η σεισμική, η σταθμική, η μαγνητική, η ηλεκτρική κ.α.

Η πιο γνωστή και η πιο χρησιμοποιούμενη μέθοδος είναι η σεισμική. Η σεισμική μελέτη ενός πεδίου γίνεται με μια σειρά μικρών εκρήξεων, κοντά στην επιφάνεια του εδάφους. Σεισμόμετρα καταγράφουν τα κύματα που φτάνουν σ’ αυτά με ανάκλαση, πάνω σε ορισμένα πετρώματα. Με βάση το χρόνο που έκαναν τα κύματα να διανύσουν τις αποστάσεις και τις διαφορετικές ταχύτητες με τις οποίες διαπερνούν στρώματα με διαφορετική πυκνότητα, γίνεται χαρτογράφηση του υπεδάφους.

Νεκροτομη.

Υπάρχει ομορφιά σε μια νεκροτομή;

«Υπάρχει ομορφιά και στα πιο άσχημα πράγματα, όπως και ασχήμια στα πιο όμορφα. Πάρτε για παράδειγμα μια κοπέλα σαν την Ελίζ του "Τετραγώνου", μονάχα σκεφθείτε την ηλίθια. Τί πιο άσχημο θα μπορούσε να υπάρξει; Από εκεί και πέρα, για να μην θεωρηθώ ως διεστραμμένος με νεκροφιλικές κλίσεις, θα ήθελα να αναφέρω ότι έχω ασχοληθεί επισταμένως με τις νεκροτομές μέσα από τα έτη της φοίτησής μου στην Ιατρική, καθώς κι από το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που έχω για τον κλάδο της Ιατροδικαστικής, κι έτσι μπορώ να αναφέρω με ειλικρίνεια τα εξής: Η νεκροτομή είναι μια ιατρική πράξη, απαραίτητη μεν στο λειτούργημα του ιατροδικαστού, αλλά μολαταύτα σιχαμένη, αιματηρή και βρωμερή όσο λίγα πράγματα στον κόσμο. Ωστόσο, αν ο ιατροδικαστής και νεκροτόμος είναι κάποιος σαν τον Μπερνάρ και το κοινό περιορίζεται σε μια κοπέλα σαν την Ελίζ, σας διαβεβαιώ ότι μπορεί να γίνει πολύ γοητευτική».


Μπορείτε να μας περιγράψετε ένα 24ωρό σας;

«Ένα εικοσιτετράωρο του χειμώνα, κατά προτίμηση, γιατί το καλοκαίρι το απεχθάνομαι, καθώς με αποδιοργανώνει πλήρως. Ένα τυπικό χειμωνιάτικο πρωί λοιπόν, ξυπνώ μετά από τρεις με τέσσερις ώρες ύπνου, πηγαίνω στο πανεπιστήμιο ή σε κάποιο πανεπιστημιακό νοσοκομείο για να παρακολουθήσω τα μαθήματά μου, γυρνώ το μεσημέρι, τρώγω μέχρι σκασμού, κάθομαι μπροστά στην τηλεόραση, κι εκεί περνώ σχεδόν όλο το απόγευμά μου, βλέποντας όσο γίνεται πιο άθλια κι ελεεινά προγράμματα. Ενδεχομένως να διακόπτω κάποια στιγμή για μια-δυό ώρες συγγραφής στον υπολογιστή, ή για να μελετήσω -αυτό το τελευταίο εντελώς σπανιότατα. Όταν έρχεται το βράδυ, σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση που θέλει το βραδινό γεύμα ελαφρύ έως ανύπαρκτο, εγώ ξανατρώγω του σκασμού και κάθομαι για άλλον ένα γύρο κακής τηλεθέασης. Γύρω στις δώδεκα με μία σηκώνομαι απ' τον καναπέ, πηγαίνω στον υπολογιστή και γράφω έως τις τέσσερις περίπου το πρωί. Θα μπορούσατε λοιπόν να πείτε ότι η λογοτεχνία που παράγω έχει ως αφορμή είτε τη φοίτηση της Ιατρικής, είτε το φαγητό, είτε -ακόμη χειρότερα- την κακή τηλεόραση. Όμως εδώ χρειάζεται προσοχή. Γιατί όλες αυτές τις είκοσι περίπου ώρες που είμαι ξύπνιος, δεν παύω στιγμή να σκέπτομαι το βιβλίο που γράφω εκείνον τον καιρό, ακριβώς όπως κάνω κι αυτήν τη στιγμή, καθώς απαντώ στις ερωτήσεις σας. Μάλιστα τώρα, όπως και τότε, νιώθω συχνά εκνευρισμό που δεν κάθομαι να γράψω επιτέλους όσα έχω σκεφτεί στη διάρκεια της ημέρας, αλλά κι από τον εκνευρισμό αυτό με γλυτώνει η οκνηρία μου. Στην πραγματικότητα, αν και παράγω τρεις με τέσσερις χιλιάδες λέξεις κειμένου την ημέρα (κάθε μέρα) δεν γράφω πάνω από δυό με τρεις ώρες. Αυτό σημαίνει πως μάλλον γράφω γρήγορα, ενίοτε και απρόσεχτα. Γι' αυτό θα κατηγορήσω τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και γενικά αυτή την καταραμένη κοινωνία του υλικού ευδαιμονισμού που μας έχει κάνει πλαδαρούς και τεμπέληδες. Αν ζούσε τώρα ο Μπαλζάκ, δεν θα παρήγαγε ούτε το εν τρίτο του έργου του, κι ας ζούσε μέχρι τα ογδόντα».


Ανήκετε στην κατηγορία των συγγραφέων που διαβάζουν πολύ;

«Μετά τον "Χαμένο Χρόνο" του Προυστ, που μου πήρε έναν ολόκληρο χρόνο εντατικού διαβάσματος, έκανα παύση ενός ακόμη χρόνου. Άλλωστε η ιατρική δεν μου αφήνει και πολύ ελεύθερο χρόνο, ούτε και το γράψιμο, ούτε κι η φυσική τεμπελιά. Ωστόσο εξακολουθώ να διαβάζω σχεδόν ένα με δύο βιβλία το μήνα, όχι πολύ μεγάλα, καθώς και πολλή ποίηση. Λατρεύω την ποίηση -τον Μπωντλαίρ, τον Έλιοτ, τον Καρυωτάκη και τον Εμπειρίκο (τα λέω όπως μου έρχονται), καθώς επίσης την Έμιλυ Ντίκινσον και τη Συλβια Πλαθ. Επίσης διαβάζω κι όσα θεωρητικά βιβλία μού πασάρει η γυναίκα μου. Πρόσφατα, με δική της παρότρυνση, ξαναδιάβασα το "Δεύτερο Φύλο", κι ομολογώ ότι ένιωσα άλλος άνθρωπος. Επίσης πρόσφατα τελείωσα και το "Είτε-Ή" του Κίρκεγκωρ, κι αισθάνθηκα πάλι άλλος άνθρωπος, όμως αυτή τη φορά επειδή δεν κατάλαβα τίποτε».


Πιστεύετε στο ταλέντο ή στην προσπάθεια;

«Το ταλέντο κανείς δεν μπορεί να το δει, να το κρίνει ή να το μετρήσει, ακόμη και μετά την έκφραση αυτού που υποτιθέμενα το διαθέτει. Η προσπάθεια όμως είναι ένα μέγεθος αντικειμενικό, κι απαιτείται πολλή από δαύτην αν θέλει κανείς να γράφει καλά. Ακόμη και για την έμπνευση, που όλοι την παρουσιάζουν ως φτερωτή θεά ή άλλες τέτοιες αηδίες, χρειάζεται προσπάθεια. Γι' αυτό και δεν πιστεύω στο "συγγραφικό μπλοκάρισμα", ούτε στους δυσκοίλιους ποιητές που βγάζουν δέκα σελίδες κάθε τρία χρόνια και περιμένουν να τους προσκυνήσει σύμπασα η υφήλιος. Για να συμβεί αυτό, πρέπει να έχεις θεϊκό ταλέντο (βλέπε Ρεμπώ) κι αυτό είναι κάτι που, όπως προείπα, κανείς δεν μπορεί να προκρίνει. Είμαι οπαδός της ποσότητας, που όχι μονάχα φανερώνει την προσπάθεια, αλλά είναι πιο πιθανό να αποκαλύπτει και το ταλέντο».


Το διήγημα ως είδος είναι μια συγγραφική δοκιμή;

«Ένας μέτριος πεζογράφος μπορεί να παράγει ένα "συμπαθητικό" μυθιστόρημα, αλλά αν είναι στα αλήθεια μέτριος, τα διηγήματά του θα είναι εκτρώματα. Όπως η τέχνη του μάγειρα φαίνεται στα ορ ντ' εβρ, τα επιδόρπια και γενικά τα μικρά γεύματα, έτσι κι η δύναμη του συγγραφέως φαίνεται στο διήγημα. Βέβαια, το διήγημα από μόνο του είναι κάπως αντιπαθητικό για τον λογοτέχνη, αφού τον υποχρεώνει να βυθιστεί σε μια κατάσταση μόνο για λίγο, όσο διαρκεί η συγγραφή του, κι έπειτα να το παρατήσει. Αυτό είναι κάπως ενοχλητικό, αφού δεν σου δίνεται η δυνατότητα να αναπτύξεις χαρακτήρες, ούτε να διεισδύσεις στην ψυχή των ηρώων σου. Για το λόγο αυτό πολλά από τα διηγήματα ακόμη και της κλασσικής πεζογραφίας είναι μάλλον ζήτημα ύφους κι όχι περιεχομένου, αισθητικές ασκήσεις, όπως τα διηγήματα του Μπόρχες που ειδικευόταν εξάλλου στις μινιατούρες. Εμένα πάλι αυτού του είδους τα διηγήματα δεν με θέλγουν καθόλου κι έτσι είτε γράφω διηγήματα-κτήνη (δηλαδή νουβέλλες,που κάνουν την αγαπητή κυρία Κοτζιά να τίλλει τας τρίχας της) είτε μικρές ιστορίες, κατά το δυνατόν ολοκληρωμένες "σεναριακά" όσο και ψυχογραφικά».


Τί πραγματεύονται τα επόμενα τρία μυθιστορήματά σας, τα οποία έχετε παραδώσει ως χειρόγραφα;

«Αχ, δεν είναι ωραία να πλανάται ένα κάποιο μυστήριο γύρω από αυτά; Αρκεστείτε σ'αυτό: τα δύο είναι μυθιστορήματα, το ένα συλλογή με ιστορίες τρόμου. Και τα τρία έχουν γραφεί εφέτος, από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο».


Γιατί δεν υπάρχουν σαφείς αναφορές στην εποχή κατά την οποία εκτυλίσσονται τα βιβλία σας;

«Η "άχρονη" κατά κάποιον τρόπο, φύση των βιβλίων μου είναι κομμάτι του όλου σκηνικού μες στο οποίο θέλω να διαδραματίζονται οι ιστορίες μου. Πολλές φορές το στοιχείο του ουδέτερου χρόνου, της ουδέτερης τοποθεσίας, τού δίνει έναν αέρα αρχετυπικό. Κι αν αυτό ξενίζει τον αναγνώστη, εμένα με εξιτάρει αφάνταστα και με προκαλεί να συνεχίζω να γράφω. Το να αναφέρω ημέρα, ώρα και χρονολογία μου φαίνεται άσκοπο και ανούσιο. Αυτά που γράφω θα μπορούσαν να συμβούν σχεδόν οπουδήποτε και σχεδόν οποτεδήποτε».